Cmr Konteynerlere Uygulanması
CMR karayoluyla ‘araçlar’ içerisinde yapılan taşımalar için geçerlidir. Bu “araçlar” motorlu taşıtlar, mafsallı araçlar, römorklar ve yarı-römorklar olup; konteynerler bunlara dahil değildir.
Bir ISO konteyneri bir araçtan değil ‘mallardan’ oluşmaktadır ve CMR konteynerlerin bir ülkeden diğerine taşınması sırasında her zaman geçerli olmamaktadır. Şayet konteyner transit taşıma boyunca ‘tekerlekler’ üzerinde kalmakta ise, CMR geçerli olacaktır ancak şayet konteyner bir liman ya da demiryolu terminalinde indirilerek demiryolu ya da denizyoluyla ayrı olarak taşınırsa, bu durum CMR ile bağlantıyı kesecektir.
Ancak dikkat edilmesi gereken husus CMR’nin hukuken geçerli olmadığı hallerde bile, taraflar bu konvansiyonun koşullarını sözleşme yoluyla uygulama konusunda anlaşmaya varabilir ve bu bazı nakliyeciler tarafından yapılmaktadır.
EDI PROTOKOLÜ
Teknolojideki gelişmeler ışığında, 2001 yılından bu yana, UNECE ( Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu) ile UNIDROIT, CMR prosedürlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesini ve CMR taşıma belgesinin yerini elektronik bir belgenin almasını sağlayacak bir Protokolün hazırlanması ile ilgili çalışmalar gerçekleştirmektedir.
Denizyolu, havayolu, demiryolu ve iç su yolu taşımalarında bu tür hükümler uluslararası konvansiyonlara eklenmiş olup; sadece karayolu taşımalarına ilişkin konvansiyonlara elektronik veri değişimi ile ilgili özel hükümler henüz eklenmemiştir.
Bu doğrultuda, UNIDROIT tarafından bir Protokol taslağı hazırlanmış ve bu çalışma ile ilgili olarak taraf ülkelerin görüşlerini almak üzere bir sualname çalışması yürütülmüştür. Çalışma sonucunda taraf ülkelerin çoğu taslağa onay vermiş bulunmaktadır.
Söz konusu protokol taslağında CMR taşıma belgesinin telgraf, teleks, e-mail ya da EDI dahil olmak üzere farklı bilgi iletme yöntemler kullanılarak düzenlenmesi, bu tür yöntemlerin kağıda dayalı belgelerle denk kabul edilmesi gibi hükümlerin yer alması planlanmaktadır.
EDI Protokolü Nedir?
EDI, farklı bilgisayar sistemleri arasında standart bir formatta veri alışverişini sağlayan bir sistemdir. Bu sayede, iş süreçleri otomatikleşir, hatalar azalır ve verimlilik artar. Uluslararası ticarette, EDI sayesinde siparişler, faturalar, sevkiyat bilgileri gibi belgeler elektronik ortamda hızlı ve güvenli bir şekilde iletilebilir.
CMR ve EDI’nin Birleşimi
CMR sözleşmesi, karayolu taşımacılığında uluslararası bir standart oluştururken, EDI ise bu süreçleri dijital ortama taşıyarak daha hızlı ve etkin hale getirir. Bu entegrasyon sayesinde:
- CMR taşıma belgeleri elektronik ortamda oluşturulabilir ve saklanabilir.
- Taşıma işlemleri boyunca tüm taraflar (gönderici, alıcı, taşıyıcı) gerçek zamanlı olarak bilgiye erişebilir.
- Hata oranı azalır ve süreçler daha şeffaf hale gelir.
- Gümrük işlemleri hızlanır ve kolaylaşır.
- Kağıt kullanımının azalmasıyla çevreye duyarlılık artar.
CMR Madde 17’nin Kapsamı
1. Taşıyıcının Genel Sorumluluğu
- Teslim Alma ve Teslim Süreci:
Taşıyıcı, eşyanın teslim alınmasından teslim edilmesine kadar geçen süre boyunca meydana gelen tüm kayıp ve hasarlardan sorumlu tutulur. - Teslimat Gecikmesi:
Eşyanın, taşıma sözleşmesinde belirtilen süre içinde teslim edilmemesi durumunda da taşıyıcı sorumludur. Bu, müşteriye maddi veya ticari kayıp yaşatabilir.
2. Sorumluluk Süresi
- Başlangıç Noktası:
Taşıyıcının sorumluluğu, eşyanın taşıyıcının yetkisi altına girdiği anda başlar. - Bitiş Noktası:
Sorumluluk, eşyanın alıcıya teslim edilmesiyle sona erer.
3. İstisnalar ve Muafiyetler
CMR Konvansiyonu, taşıyıcının sorumluluğunu sınırlayan bazı istisnalar öngörür. Bu istisnalar, taşıyıcının kontrolü dışındaki durumları kapsar. Ancak, bu durumların varlığını ispat yükümlülüğü taşıyıcıya aittir. İşte başlıca istisnalar:
- Mücbir Sebepler:
Doğal afetler, savaş, ayaklanma gibi olağanüstü durumlar taşıyıcının sorumluluğunu ortadan kaldırabilir. - Eşyanın Doğası Gereği Zarar Görmesi:
Bozulabilir ürünler, sıvıların sızıntısı gibi, eşyanın kendi doğal yapısından kaynaklanan zararlar. - Taşıma Sözleşmesine Uygunluk:
Eğer zarar, taşıma sözleşmesinde öngörülen özel taşıma koşullarının sonucu olarak ortaya çıkmışsa taşıyıcı sorumlu değildir. - Eşyanın Ambalajlanmaması veya Hatalı Ambalajlanması:
Yetersiz veya hatalı ambalaj nedeniyle oluşan hasarlar taşıyıcının sorumluluğu dışında tutulur.
Taşıma Fiyatlandırma İlkeleri
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER AVRUPA EKONOMİK KOMİSYONU (BM/AEK)
CMR KONVANSİYONU
NAVLUN SÖZLEŞMELERİ
ULUSLARARASI ULAŞTIRMA MEVZUATININ TEMELİNİ OLUŞTURAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR
ULUSLARARASI TIR SÖZLEŞMESİ
Uluslararası Karayolu Taşımacılık Birliği (IRU) Nedir?
ULUSLARARASI ATA SÖZLEŞMESİ
UBAK/CEMT/ECMT ANLAŞMASI
ULUSLARARASI ULAŞTIRMA MEVZUATI
Bizi Twitter dan da takip edebilirsiniz