Cmr Taşıma Belgesi Nedir?
CMR Nedir? Uluslararası bir sözleşme olan CMR (Convention Marchandises Routiers) sözleşmesinin koymuş olduğu kuralları kabul eden devletler tarafınca kullanılan bir karayolu taşıma belge türü olup taşımanın CMR kurallarına göre yapıldığını göstermektedir.
CMR Konvansiyonu sözleşmenin bir taşıma belgesi düzenlenerek teyit edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Ancak, bu tür bir talimatın olmaması ya da kaybedilmesi Konvansiyon hükümlerinin geçerli olmasını engellemez. Belli bazı bilgilerin not üzerinde gösterilmesi gerekmektedir.
CMR Taşıma Belgesi için özel bir format yoktur ancak genellikle çeşitli kaynaklardan alınan ve satışa ilişkin bağlantılı bir not kullanılmaktadır. CMR belgesi, notun kim tarafından düzenleneceğini net olarak belirtmemekte olup; uygulamada genellikle kara nakliyecisi tarafından düzenlenmektedir.
Ancak bilgilerin çoğu ihracatçı ile ilgili olup, bu bilgilerin doğruluğundan söz konusu ihracatçı sorumludur. Bu durum ayrıca notun malların taşınmaya başlamasından çok sonra ve bazen CMR ilk taşıyıcısı olmayan bir kişi tarafından düzenlenmesi gibi çok yaygın ama hiç de sıcak bakılmayan bir uygulamayı da engelleyecektir. Bilgileri nakliyecinin girmediği durumlarda, nakliyeci bunu gösterilen bilgilerin doğruluğundan sorumlu olacak gönderici adına onun acentesi olarak yapmaktadır.
Taşıma sırasında topraklarından geçilen ülkelerden sadece birinin Konvansiyona taraf olması yeterli olduğundan, taşıma belgesi üzerinde bu Konvansiyonun geçerli olduğunun taraf olmayan diğer ülkeye bildirilmesi gerekmektedir.
A. Sevk mektubu şu bilgileri içerecektir:
- Sevk mektubu tarihi ve düzenleme yeri,
- Göndericinin adı ve adresi,
- Taşımacının isim ve adresi,
- Yükün yükleme yeri, tarihi ve teslim için belirlenen yer,
- Yükün gönderildiği kişinin isim ve adresi,
- Yükün özelliğinin tarifi, ambalaj şekli ve tehlikeli yükler söz konusu olduğunda bunların herkesçe anlaşılacak şekilde tarifi,
- Kaç para olduğu ve bunların özel marka ve sayıları,
- Yükün brüt ağırlığı veya başka bir şekilde ifade edilmiş ise miktarı,
- Taşıma ücretleri (Taşıma bedeli, ek giderler, gümrük resimleri ve mukavelenin aktinden teslime kadar yapılan diğer ödemeler)
- Gümrük ve diğer formaliteler için gerekli talimatlar,
- Aksine olabilecek herhangi bir hükme bakılmaksızın, taşımanın bu Sözleşme hükümlerine tabi olduğunu bildirir not.
B. Gerekli durumlarda sevk mektubu şu bilgileri de ayrıca içerecektir:
- Aktarmaya izin verilmediğini belirten not,
- Göndericinin ödemeyi kabul ettiği ödemeler,
- Yükün tesliminde yapılacak ödentilerin miktarı,
- Yük değerinin beyanı ve tesliminde özel faizi temsil eden miktar,
- Yükün sigorta edilmesine dair göndericinin alıcıya vereceği direktif,
- Taşımanın tamamlanması için anlaşmaya varılmış zaman süresi,
- Taşımacıya verilen belgelerin listesi.
C. Taraflar, yarar gördükleri diğer hususları da sevk mektubuna yazabilirler.
CMR belgesi, uluslararası karayolu taşımacılığında standart bir form olmasına rağmen, taraflar arasında özel anlaşmalar veya ek koşulların belirtilmesi için ek maddeler içerebilir. Bu, her iki tarafın da haklarını ve yükümlülüklerini daha net bir şekilde tanımlamasına yardımcı olur.