Taşıma Hattı ve Taşıma Güzergahına Uyma Zorunluluğu

Karayolu taşımacılığında özellikle tarifeli yolcu ve kargo taşımacılığı, belirli bir düzen ve öngörülebilirlik üzerine kuruludur. Bu düzenin temelini ise taşıma hattı ve güzergahına uyma zorunluluğu oluşturur. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin (KTY) 55. maddesi, bu konudaki net kuralları ve ihlallerde uygulanacak yaptırımları belirlemiştir.

Taşıma Hattı ve Taşıma Güzergahına Uyma Zorunluluğu Nedir?

Tarifeli yolcu ve kargo taşımacılığı yapan yetki belgesi sahipleri, belirlenmiş olan taşıma hattı ve taşıma güzergahına yasal mücbir sebepler dışında uymak zorundadırlar.

Güzergah Neden Önemli?

Tarifeli taşımacılıkta “taşıma hattı” ve “taşıma güzergahı”, bir seferin başlangıç noktasından varış noktasına kadar izleyeceği belirlenmiş yoldur. Bu güzergah, yetki belgesi alınırken veya sefer izni düzenlenirken belirlenir ve ilgili makamlarca onaylanır. Taşıyıcılar için bu güzergaha uymak hayati öneme sahiptir çünkü:

• Yolcu ve Kargonun Güvenliği: Belirlenmiş güzergahlar genellikle en güvenli ve uygun yollar seçilerek belirlenir. Güzergah dışına çıkmak güvenlik riskleri yaratabilir.
• Zaman Çizelgesine Uyum: Tarifeli seferler, belirli bir zaman çizelgesine göre işler. Güzergah dışına çıkmak, seferin aksamasına ve yolcuların/kargonun zamanında varış yerine ulaşmamasına neden olabilir.
• Müşteri Beklentisi: Yolcular ve kargo sahipleri, biletlerini alırken veya gönderilerini teslim ederken belirli bir güzergahı ve zamanı varsayarlar. Bu beklentiyi karşılamak, müşteri memnuniyeti için esastır.
• Denetim Kolaylığı: Belirlenmiş güzergahlar, denetleyici kurumların taşıma faaliyetlerini kontrol etmesini kolaylaştırır.

Yasal Zorunluluk ve Yaptırımlar

KTY Madde 55’in birinci fıkrası, tarifeli yolcu ve kargo taşımacılığı yapan yetki belgesi sahiplerinin, belirlenmiş olan taşıma hattı ve taşıma güzergahına yasal mücbir sebepler dışında uymak zorunda olduklarını açıkça belirtir. “Yasal mücbir sebep” ifadesi, sel, deprem, çığ, büyük kaza gibi önceden tahmin edilemeyen ve engellenemeyen olağanüstü durumları kapsar. Bu gibi durumlarda güzergah değişikliği yapılması mücbir sebep kapsamında değerlendirilebilir.

Ancak, keyfi veya ticari menfaatler doğrultusunda güzergah dışına çıkılması ciddi sonuçlar doğurur. İkinci fıkra, bu tür ihlallere karşı uygulanacak yaptırımı net bir şekilde ortaya koyar:

• Yetki belgesi sahiplerinin, bir takvim yılı içerisinde iki kez taşıma hattı ve güzergahına aykırı hareket ettiklerinin tespiti halinde, ilgili taşıma hattındaki faaliyeti 1 yıl süreyle durdurulur.

Bu yaptırım oldukça ağırdır. Zira belirli bir hatta faaliyetin 1 yıl süreyle durdurulması, o hatta hizmet veren işletme için önemli bir gelir kaybı ve pazar payı kaybı anlamına gelir. Bu düzenleme, taşıma şirketlerinin belirlenen kurallara azami özen göstermesini teşvik etmeyi amaçlar.

Ne Anlama Geliyor?

Bu madde, karayolu taşımacılığında disiplinin ve güvenliğin ne denli önemsendiğini gösteriyor. Tarifeli taşımacılık yapan firmaların, yalnızca taşımayı gerçekleştirmekle kalmayıp, bunu belirlenen kurallara ve çizilen rotaya uygun şekilde yapması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, kısa vadeli kazançlar uğruna yapılan güzergah ihlalleri, uzun vadede firmanın o hattaki varlığını tamamen ortadan kaldırabilir.

ÜDY Belgesi