Çalışma Süresinden Sayılan Haller Nelerdir?
Çalışma günü içinde işçinin asıl işini yapmaksızın, hatta bazen çalışmadan geçirdiği birtakım sürelerin günlük çalışma süresinden sayılması gerekmektedir.
Çalışma Süresinden Sayılan Haller
| Haller | Açıklama | Önemli Not |
|---|---|---|
| Hafta Tatili Kullanımı | İşçinin yasal olarak dinlendiği, kesintisiz en az 24 saatlik süredir. Ücret kesintisi yapılamaz, çalışılmış gibi ücret ödenir. | Resmi bayramlar ve diğer kanuni tatiller de bu kapsamdadır. |
| Yıllık Ücretli İzin | İşçinin en az 1 yıl çalışarak kazandığı dinlenme hakkıdır. Bu süre zarfında çalışılmasa da tam gün ücreti ödenir. | Anayasal bir haktır. |
| İşçinin İşe Hazır Olduğu Haller | İşçinin iş görmeye hazır beklediği (örn: müşteri, sipariş, yükleme bekleme) veya işverenin sorun nedeniyle eve gönderdiği durumlar. | Bu bekleme süresi için ücret kesintisi yapılamaz. |
| Emzirme İzni Süresi | Kadın işçilere 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için verilen günde 1.5 saatlik süredir. İşçi kendisi belirler ve çalışma süresinden sayılır. | İş Kanunu m.74 ile güvence altına alınmıştır. |
| Maden İşçileri İçin Yer/Sualtı İniş-Çıkış | Maden, taş ocağı gibi yeraltı/sualtı işlerinde asıl çalışma yerine inip çıkmak için geçen süreler. | Sadece yer/sualtında çalışanlar için geçerlidir, yüksek irtifa işleri kapsamaz. |
| Yolda Geçen Süreler | İşveren tarafından başka bir yere çalışmak üzere gönderilme halinde veya işçilerin toplu ve düzenli şekilde işyerine götürülüp getirilmesi esnasında geçen süreler. | Yolculuğun iş sebebiyle yapılması esastır. |
| İşverenin Talimatı ile İş Yapılamayan Haller | İşçinin işveren tarafından meşgul edilmesi nedeniyle asıl işini yapamadığı süreler (yeni görev veya “yapma” talimatı gibi). | İşverenin meşguliyet süresi çalışma süresinden sayılır. |
| İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Süreleri | İşverenin yasal zorunluluğu gereği işçilere verilen İSG eğitimlerinde geçirilen süreler. | İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu m.17/7 ile hüküm altına alınmıştır. |
Çalışma Süreleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS) ve Yanıtları
- Çalışma süresi İş Kanunu’nda tanımlı mıdır?
- Hayır, İş Kanunu’nda net bir tanımı yoktur, ancak Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nde açıklanmıştır.
- Çalışma Süreleri Yönetmeliği’ne göre çalışma süresi nedir?
- İşçinin çalıştığı işte geçirdiği süredir; İş Kanunu’nun 66. maddesindeki süreler de dahil edilir.
- Hafta tatili çalışma süresinden sayılır mı?
- Evet, fiilen çalışılmasa da ücretli olduğu için çalışma süresinden sayılır.
- Hafta tatilinde çalışılırsa ücret nasıl ödenir?
- Kanunun öngördüğü oranda artırılarak ödenir (genellikle %100 zamlı).
- Resmi bayram tatilleri çalışma süresinden sayılır mı?
- Evet, çalışılmasa da ücretli olduğu için çalışma süresinden sayılır.
- Yıllık ücretli izin süresi çalışma süresinden sayılır mı?
- Evet, izinli olunduğu halde ücretli olduğu için sayılır.
- İşçinin işe hazır beklediği süreler çalışma süresi midir?
- Evet, iş görmeye hazır bir şekilde beklediği süreler çalışma süresinden sayılır.
- Satış görevlisinin müşteri beklemesi çalışma süresine dahil midir?
- Evet, iş görmeye hazır beklediği için çalışma süresinden sayılır.
- İşverenin bir sorun nedeniyle işçileri eve göndermesi durumunda geçen süreler çalışma süresi midir?
- Evet, işverenden kaynaklanan bir nedenle iş yapılamadığı için çalışma süresinden sayılır.
- Emzirme izni süresi ne kadardır?
- Bir yaşından küçük çocuğu olan kadın işçiler için günde toplam 1.5 saattir.
- Emzirme izni çalışma süresinden sayılır mı?
- Evet, günlük çalışma süresinden sayılır.
- Maden işçileri için yer altına inip çıkma süresi çalışma süresi midir?
- Evet, bu süreler İş Kanunu’nda çalışma süresinden sayılan haller arasındadır.
- Yüksek irtifada yapılan köprü inşaatı gibi işlerde iniş-çıkış süresi çalışma süresi midir?
- Hayır, maden işçileri için belirtilen kural bu tip işleri kapsamaz.
- İşveren tarafından başka bir yere çalışmak üzere gönderilen işçinin yolda geçen süresi çalışma süresi midir?
- Evet, işin gereği yapılan seyahatler çalışma süresinden sayılır.
- İşçilerin toplu ve düzenli şekilde işyerine götürülüp getirilmesi esnasında geçen süreler çalışma süresi midir?
- Evet, özellikle demiryolu, karayolu, köprü yapımı gibi yerleşim yerlerinden uzak işlerde geçerlidir.
- İşverenin talimatıyla asıl işini yapamayan işçinin beklediği süre çalışma süresi midir?
- Evet, işverenin meşgul etmesi nedeniyle geçen süreler çalışma süresinden sayılır.
- “Yapma” talimatı nedeniyle iş yapılamayan durumlar çalışma süresine dahil mi?
- Evet, işveren tarafından görevin icra edilememesi durumunda geçen süreler çalışma süresine dahildir.
- İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) eğitimlerinde geçirilen süreler çalışma süresi midir?
- Evet, İSG Kanunu gereği bu eğitim süreleri çalışma süresinden sayılır.
- Çalışanın ücretinden kesinti yapılmadan çalışmış sayıldığı durumlar nelerdir?
- Hafta tatili, yıllık izin, işe hazır bekleme, emzirme izni, İSG eğitimleri gibi durumlar.
- Çalışma süresinden sayılan hallerin temel amacı nedir?
- İşçinin haklarını korumak, çalışma ortamında adilliği sağlamak ve dinlenme/kişisel ihtiyaçlara saygı göstermektir.
Benzer Konular
Ziyaretçi Yorumları
