Sözleşmenin Türleri
Sözleşme Türleri Nelerdir?
Şekil, çeşitli kıstaslara göre ayrıma tabi tutulmaktadır. Nitekim, doktrinde, “kaynaklarına göre (kanuni / iradi şekil)” ve “gayelerine göre (geçerlilik / ispat şekli)” gibi ayrımlara rastlanmaktadır.
1- Kaynaklarına göre sözleşme türleri
Kaynaklarına göre sözleşmeleri iki ayrı grupta incelemek mümkündür.
a) Kanuni şekil
Kanuni şekil, kanunun öngördüğü şekildir. Bir başka ifadeyle, bir sözleşmenin meydana gelebilmesi için tarafların iradelerini açıklama biçiminin bizzat kanun tarafından tespit ve tayin edilmiş olmasıdır.
b) İradi şekil
Kanunun şekle tabi kılmadığı bir sözleşmeyi tarafların kendi istek ve iradeleriyle bir şekle tabi kılmalarıdır. Borçlar Kanunumuz, taraflara aslında şekle tabi olmayan bir sözleşmeyi aralarında kararlaştıracakları bir şekilde yapma olanağı tanımış, dolayısıyla tarafların kararlaştıkları şekle bir “geçerlilik şekli” niteliği vermiştir. (BK,16)
2- Gayelerine göre sözleşme türleri
Gayelerine göre sözleşmeleri de iki ayrı grupta incelemek mümkündür.
a) Geçerlilik şekli
Geçerlilik şekli; bir sözleşmenin geçerli surette meydana gelebilmesi için uyulması gereken şekildir. Bir diğer ifadeyle, eğer bir sözleşme belirtilen şekilde yapılmadıkça geçerli olarak doğmayacak ise, bu şekil bir “geçerlilik şekli”dir.
Borçlar Kanunumuz, kural olarak sözleşmelerin “şekilsizce” meydana gelebilmeleri esasını kabul etmiş ve bunu “sözleşmenin sıhhati, kanunda sarahat olmadıkça hiçbir şekle tabi değildir” demek suretiyle belirtilmiştir (BK,11-I).
Sözkonusu Kanun’un istisnai olarak öngördüğü şekil ise, bir geçerlilik şeklidir. Kanun’un emrettiği şeklin (kanuni şekil) yanında, bizzat tarafların kararlaştırdığı şeklin (iradi şekil)’de bir “geçerlilik şekli” olduğu Borçlar Kanunu’nda belirtilmiş bulunmaktadır (BK,16-I).
b) İspat şekli
İspat şekli, bir sözleşmenin varlığının ispatı için öngörülen şekildir. Başka bir deyişle, eğer bir sözleşmenin mevcudiyeti ancak belli bir şekilde ispat edilebilecek ise, bu şekil bir “ispat şekli”dir.
Nitekim, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 288 inci maddesi böyle bir ispat şeklini ihtiva etmektedir. Bu madde (1996 yılında tadil edilmiştir) hükmüne göre, değeri kırk milyon Türk Lirasını aşan sözleşmeler ancak yazılı bir belgeyle (senet ile) ispat edilebilir.
CMR KONVANSİYONU
1.1. AMAÇLARI CMR Konvansiyonun en önemli amacı, nakliyecinin sorumluluğuna yönelik tek tip bir düzenlemenin oluşturulmasıdır. 1.2. COĞRAFİ KAPSAMI Konvansiyona 2009 yılı itibariyle 56 ülke taraf olmuştur. Bunlar; Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya,...
Read More NAVLUN SÖZLEŞMELERİ
Navlun sözleşmeleri “carter” ve “kırkambar” sözleşmeleri olmak üzere ikiye ayrılır. Carter sözleşmeleri bir tür yer tahsis sözleşmesi olup deniz ticaretinin güçlü sermayeye sahip birkaç firma tarafından yapıldığı ve gemi hacimlerinin...
Read More ULUSLARARASI ULAŞTIRMA MEVZUATININ TEMELİNİ OLUŞTURAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR
Uluslararası Ulaştırma Mevzuatı’nın Temelini Oluşturan Uluslararası Anlaşmalar Nelerdir? 1. Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması – AETR 2. Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi – CMR...
Read More 
AVRUPA EKONOMİK KOMİSYONU (BM/AEK)
Uluslararası Ulaşım Anlaşmaları-Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Nedir? BM/AEK, üye devletler arasında daha fazla ekonomik işbirliği yaratmak amacıyla 1947 yılında kurulmuştur. BM/AEK, Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ne bağlı olarak görev yapmaktadır....
Read More ULUSLARARASI TIR SÖZLEŞMESİ
Uluslararası Tır Sözleşmesi Nedir? Kıta Avrupası ile Ortadoğu ülkeleri arasında yoğun durumda bulunan karayolu taşımacılığı faaliyetlerinin düzenlenmesi uluslararası bir sözleşme yapılması zorunluluğunu ortaya koymuştur. Bu amaçla 15 Ocak 1959 tarihinde...
Read More 
Uluslararası Karayolu Taşımacılık Birliği (IRU) Nedir?
ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIK BİRLİĞİ INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION (IRU) IRU, 23 Mart 1948 tarihinde Cenevre’de kurulmuştur. BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi, 16 Şubat 1949 tarihinde Istişari Statü vermiştir. 2 Mart...
Read More ULUSLARARASI ATA SÖZLEŞMESİ
Uluslararası Ata Sözleşmesi Nedir? Birleşmiş Milletler Gümrük İşbirliği Konseyi tarafından geçici kabulde karşılaşılan güçlükleri gidermek ve yeknesak bir uygulama sağlamak amacıyla hazırlanan “Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karnesi Hakkındaki Gümrük...
Read More UBAK/CEMT/ECMT ANLAŞMASI
Ubak Cemt Ecmt Anlaşması Nedir? (Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı/Conférence Européenne des Ministres des Transports /European Conference of Ministers of Transport ) UBAK, Fransızca kısaltması CEMT, İngilizce kısaltması da ECMT olan...
Read More 
ULUSLARARASI ULAŞTIRMA MEVZUATI
Uluslararası Ulaştırma Mevzuatı Konuları Nelerdir? ULUSLARARASI ULAŞTIRMA MEVZUATININ TEMELİNİ OLUŞTURAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR AETR KONVANSİYONU CMR KONVANSİYONU ULUSLARARASI TIR SÖZLEŞMESİ ULUSLARARASI ATA SÖZLEŞMESİ UBAK/CEMT/ECMT ANLAŞMASI ADR KONVANSİYONU ULUSLARARASI ULAŞIM ANLAŞMALARI-BİRLEŞMİŞ MİLLETLER...
Read More 
Fiata Nedir?
FIATA TAŞIMA İŞLERİ KOMİSYONCULARI DERNEKLERİ ULUSLARARASI FEDERASYONU FIATA, 31 Mayıs 1926 tarihinde Viyana’da kurulmuştur. Fransızca “Federation Internationale des Associations de Transitaires et Assimiles”, İngilizce “International Federation of Freight Forwarders Associations”...
Read More Benzer Konular
Ziyaretçi Yorumları
