İş Kanuna Göre Dinlenme Süreleri

Dinlenme Süreleri İş Kanunu

İşçilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere, çalışma süresi içinde ara dinlenmesi verilmesi yasal bir zorunluluktur. Ara dinlenmesi iş süresinden sayılmaz,

İş Kanununa göre ara dinlenmesinin en az süreleri şöyledir:

• 4 saat ve daha kısa süreli işlerde 15 dakika.
• 4 saatten fazla, 7,5 saate kadar süreli işlerde yarım saat
• 7.5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat.

Bizi facebook ta takip edebilirsiniz.

Ara dinlenmelerini İş Kanunu’nun 68. maddesine aykırı olarak uygun sürelerde vermeyen, hizmet akitleri ve toplu iş sözleşmesinde hüküm olmaksızın aralıklı veya nöbetleşe kullandıran işveren ve işveren vekili İş Kanunu’nun 104. maddesine göre cezalandırılır 27. Çalışma saatleri ile birlikte ara dinlenmeleri de işyerinde asılacak levhalar ile ilan edilmelidir.

Harika! Şimdi eldeki bu bilgilere dayanarak, İş Kanunu’ndaki çalışma süreleri hakkında kısa bir tablo ve sıkça sorulan soruları derleyebilirim.

---

İş Kanunu’nda Çalışma Süreleri: Temel Bilgiler

Bu el kitabı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından işçilerin çalışma süreleri konusundaki hak ve yükümlülüklerini anlamaları amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, İş Kanunu ve ilgili yönetmeliklerdeki önemli düzenlemeleri özetlemektedir.

---

Çalışma Sürelerine İlişkin Kısa Özet Tablo

Konu Başlığı	Tanım ve Önemli Detaylar
Çalışma Süresi	İşçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süredir.
Sayılmayan Haller	Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.
Yasal Süreler	Haftalık: En çok 45 saat (aksi kararlaştırılmadıkça haftanın çalışılan günlerine eşit bölünür). Yer altı maden işleri için haftalık en çok 37.5 saat (günlük 7.5 saat). <br> Günlük: Her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.
Ara Dinlenmeleri	4 saate kadar: 15 dakika; 4-7.5 saat arası: Yarım saat; 7.5 saatten fazla: 1 saat. Genellikle aralıksız kullandırılır ancak sözleşmelerle bölünebilir.
Özel Durumlu İşler	Belirli tehlikeli ve ağır işlerde (Kurşun, cam, cıva, çimento, kok, çinko, bakır, alüminyum, demir-çelik, döküm, kaplamacılık, karpit, asit, akümülatör, kaynak, su verme, kauçuk, yeraltı, radyoaktif işler) günlük azami 7.5 saat. Bazı işlerde (gürültülü, basınçlı hava, tozlu, tarım ilaçları) 7.5 saatten de az çalışma süreleri belirlenebilir.
Denkleştirme	Tarafların anlaşmasıyla haftalık 45 saatin, 11 saati aşmamak kaydıyla farklı günlere dağıtılması (en çok 2 ay, TİS ile 4 ay; turizmde 4 ay, TİS ile 6 ay).
Kısmi Süreli Çalışma	Emsal tam süreli çalışmanın üçte ikisinden az olan çalışmadır. Ebeveynlerin çocuklarının ilköğretim çağına kadar talep edebileceği bir haktır.
Telafi Çalışması	Zorunlu nedenlerle veya işverenin izin vermesiyle çalışılmayan sürelerin, 2 ay içinde (tatil günleri hariç, günlük 3 saati geçmeyecek ve toplam 11 saati aşmayacak şekilde) telafi edilmesidir. Fazla çalışma sayılmaz.
Çağrı Üzerine Çalışma	İşçinin ihtiyaca göre iş görmeyi üstlendiği kısmi süreli sözleşmedir. Çağrı en az 4 gün önceden yapılmalı, çağrı başına en az 4 saat çalıştırılmalıdır. Çalışılsa da çalışılmasa da ücrete hak kazanılır.
Uzaktan Çalışma	İşçinin, iş organizasyonu kapsamında evinde veya işyeri dışında teknolojik iletişim araçlarıyla iş görme edimi. Yazılı sözleşme gereklidir.
Kısa Çalışma	Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle çalışma süresinin 3 ayı aşmayacak şekilde en az üçte bir oranında azaltılması veya tamamen durdurulması.
Postalar Halinde Çalışma	Sürekli çalıştıkları için birbiri ardına postalar halinde yapılan işlerdir. Gece postaları 7.5 saati geçemez (turizm, güvenlik, sağlık hariç). Postalar arası 11 saat dinlenme zorunludur.

4857 Sayılı İş Kanunu

Çalışma Süreleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS) ve Yanıtları

1. Çalışma süresi nedir?
   • İşçinin işyerinde fiilen çalıştığı süredir.
2. Çalışma süresinden sayılan haller nelerdir?
   • Madenlerde iniş-çıkış, işveren tarafından gönderilen yerde yolda geçen süreler, işe hazır bekleme süreleri, emzirme süreleri, toplu taşıma ile işyerine gidiş-dönüş süreleri gibi durumlar.
3. Günlük azami çalışma süresi ne kadardır?
   • Günlük çalışma süresi her ne sebeple olursa olsun 11 saati aşamaz.
4. Haftalık genel çalışma süresi ne kadardır?
   • Genel olarak haftada en çok 45 saattir.
5. Yer altı maden işlerinde çalışma süresi ne kadardır?
   • Günde en çok 7.5, haftada en çok 37.5 saattir.
6. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılır mı?
   • Hayır, sayılmaz.
7. Ara dinlenme süreleri ne kadar olmalıdır?
   • 4 saate kadar işlerde 15 dk, 4-7.5 saat arası işlerde yarım saat, 7.5 saatten fazla işlerde 1 saattir.
8. Ara dinlenmeleri tek seferde mi kullanılmalı?
   • Genel kural aralıksızdır ancak işin niteliğine göre bölünebilir.
9. Çalışma süreleri işyerinde duyurulmalı mı?
   • Evet, günlük başlama-bitiş saatleri ve dinlenme saatleri işçilere duyurulmalıdır.
10. Çalışma süreleri belgelenmeli midir?
    • Evet, işveren çalışma sürelerini imza föyü, saat kartı gibi araçlarla belgelemek zorundadır.
11. Denkleştirme esasına göre çalışma nedir?
    • Haftalık 45 saatin, günde 11 saati aşmamak kaydıyla farklı günlere dağıtılmasıdır.
12. Denkleştirme süresi ne kadar olabilir?
    • En çok 2 aylık bir dönem için, toplu iş sözleşmesiyle 4 aya kadar uzatılabilir (turizmde 6 ay).
13. Kısmi süreli çalışma nedir?
    • Tam süreli emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışmadır.
14. Ebeveynler kısmi süreli çalışma talep edebilir mi?
    • Evet, çocuğun ilköğretim çağına geldiği tarihe kadar talep edebilirler.
15. Telafi çalışması nedir?
    • Zorunlu nedenlerle veya işveren izniyle çalışılmayan sürelerin sonradan tamamlanmasıdır.
16. Telafi çalışması fazla çalışma sayılır mı?
    • Hayır, fazla çalışma sayılmaz ve ek ücret ödenmez.
17. Telafi çalışması ne kadar süre içinde yapılmalıdır?
    • Nedeni ortadan kalktıktan sonraki 2 ay içinde yapılmalıdır.
18. Gece postalarında en fazla ne kadar çalıştırılır?
    • Genellikle 7.5 saati geçemez (turizm, özel güvenlik, sağlık hariç).
19. Gece çalışması sayılması için kriter nedir?
    • Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine (20:00-06:00 arası) rastlayan posta çalışmasıdır.
20. Postalar halinde çalışmada dinlenme süresi ne olmalı?
    • Posta değişimlerinde işçiler sürekli olarak en az 11 saat dinlendirilmelidir.