Uluslararası Karayolu Taşımacılık Birliği (IRU) Nedir?

ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIK BİRLİĞİ INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION (IRU)

IRU, 23 Mart 1948 tarihinde Cenevre’de kurulmuştur. BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi, 16 Şubat 1949 tarihinde Istişari Statü vermiştir. 2 Mart 1959 tarihinde, bu defa Avrupa Konseyi, taşımacılık alanında önemi giderek artan çalışmalarından ötürü IRU’ya aynı statüyü vermiştir.

IRU, dünyada yolcu ve eşya taşımacılık sektörünü bir araya getirerek temsil eden bir ulusal karayolu taşımacılık dernekleri konfederasyonudur. 64 Ülkedeki 150’en fazla üyeye yerel ve küresel erişim imkânına sahiptir. Beş kıtaya yayılmış olan ulusal dernekler, IRU’nun dünya çapındaki şebekesine bilgi, tecrübe, görüş ve politik ağırlık kazandırmaktadır.

IRU’nun Yapısı ve Organizasyonu

IRU’nun temel amacı, karayolu taşımacılık taşımacılığının karayolu taşımacılık şirketlerinin ve genel ekonomik çıkarlar doğrultusunda gelişmesini teşvik etmektedir. Bu amaca uygun olarak IRU, kendi içerisinde bi r örgütsel yapı tesis etmiştir.

IRU Genel Kurul

IRU’nun en yüksek organıdır ve IRU’nun genel politikalarını tayin eder ve tüm temel konularda karar alır.

Konseyler (Yolcu Taşıması Konseyi, Eşya Taşıması Konseyi)

Yolcu Taşımacılığı Konseyi, taksi v e sürücülü kiralık araç dahil yolcu taşımacılığını temsil eder. Eşya Taşımacılığı Konseyi ise kendi v eya başkası nam ı na yapılan eşya taşımacılığını temsil eder.

Başkanlık Divanı (Presidential Executive):

Başkanlık Divanı örgütün en yüksek yürütme organıdır ve denetleme görevini ifa eder.

Genel Sekreterlik

IRU Genel Sekreterliği Cenevre’de bulunmaktadır. Sekreterlik, IRU organları tarafından alınmış olan kararlar doğrultusunda çalışır, idari işleri yürütür ve IRU organları ve üyeler ile ilişkileri koordine eder, diğer uluslararası kurum ve kuruluşlarla ilişkileri yönetir.

İrtibat Komiteleri

Avrupa Birliği ve Bağımsız Devletler Topluluğu ile ilişkileri yönetmek için IRU, Brüksel’de ve Moskova’da birer İrtibat Komitesi tesis etmiştir.

Komisyonlar ve Çalışma Grupları

IRU’nun çalışmalarına katkıda bulunmak üzere çok sayıda Komisyon ve Çalışma Grubu faaliyet göstermektedir.

• Ekonomik İşler,
• Hukuk İşleri,
• Sosyal İşler,
• Teknik Meseleler,
• Kombine Taşımacılık,
• Gümrük Meseleleri,
• Tehlikeli Yükler,
• Mesleki Eğitim,
• Karayolu Güvenliği,
• Karayolu Taşımacılık Şirketleri İçin Hizmetler,
• Uluslararası Tur Otobüsleri Sınıfları,
• Düzenli Yolcu Taşımacılık Hizmetleri,
• Otobüs Turizmi.

Diğer taraftan IRU, mesleki eğitim, sınav ve diploma konularında standartlar belirlemek uygulamak ve bu

standartların uluslararası kabul görmesini sağlamak suretiyle karayolu taşımacılık hizmetlerinin kalitesini arttırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla IRU, IRU Academy’i kurmuştur. IRU Academy, çok sayıdaki ülkede eğitim merkezlerini akredite edip denetlemekte ve bu eğitim kurumlarında standart ve yüksek kaliteli mesleki eğitim verilmesini sağlamaktadır.

Karayolu Taşımacılığında Hukuki Perspektifler ve IRU Başarılar ı Uluslararası Hukuki Yardım Şebekesi

1. IRU, kendisine üye derneklerin yardımıyla dünya çapında bir hukuki yardım şebekesi geliştirmiş
bulunmaktadır. Bu sayede herhangi bir sorunla karşı karşıya bulunan karayolu taşımacıları kısa zamanda
ve etkin bir yardı imkânına sahip olmaktadır.

Yolcu Taşımacılığı

2. IRU ve üyeleri birlikte bir Tur Otobüsleri için Uluslararası Sınıflandırma Sistemi geliştirmiştir. Bu sistem daha sonra Belçika ve Romanya gibi ülkeler tarafından aynen, Fransa gibi ülkeler tarafından da örnek alınarak benimsenmiştir.

3. Tur Operatörleri ve Seyahat Acentaları için UFTAA (Seyahat Acentası Dernekleri Evrensel Federasyonu) ile birlikte standart kontratlar geliştirmiştir.

4. Yolcu taşımacılığında Üye Dernekler tarafından teşvik edilip uygulanmak üzere bir Küresel Kalite Şartı hazırlamıştır.

Eşya Taşımacılığı

5. Uluslararası Ticaret Odası (ICC) ile birlikte nakliyecilerin kullanması için standart bir CMR Uluslararası Konsinye Notu örneği hazırlamıştır.

6. Nakliyeciler tarafından herhangi bir taşıma operasyonu sırasında dikkat edilmek üzere bir CMR Check-List hazırlamıştır.

7. CMR Sözleşmesine dahil olmayan veya net olmayan tüm hususları ihtiva eden bir Taşımacılığın Genel Kuralları metni geliştirmiştir.

8. Nakliyecilerin düzenli iş ilişkisi yürüttüğü paydaşları ile teknolojiyi kullanarak daha iyi çalışabilmesi için örnek bir elektronik veri mübadelesi Model Anlaşması hazırlamıştır.

9. Halihazırda karayolu taşımacılığı için model bir uluslararası konvansiyon taslağı hazırlamaktadır.

Tüm bu çalışmalar örnek olmak üzere belirtilmiş olup, IRU’nun çalışmaları ve bunların sektörel sonuçları hakkında fikir vermeyi amaçlamaktadır.

IRU ve TIR Sistemi

Diğer taraftan IRU, BM/AEK ile yapmış olduğu bir anlaşmaya binaen başından beri dünyada TIR Sisteminin yürütücülüğünü yapmaktadır.

Bu sebeple IRU, TIR Sözleşmesine taraf olan tüm ülkelerin gümrük makamları ile doğrudan ve yakın ilişki içerisinde çalışmakta ve BM/AEK’nin bu konudaki organlarının çalışmalarına iştirak etmektedir.

Dünyada karayolu ile yapılan eşya taşımacılığında taşımacılara transit kolaylığı verilmesi amacıyla tesis edilmiş olan TIR Sistemi, bu konuda dünyanın en eski ve en yaygın transit rejimi olup karayolu ile eşya taşımacılığının gelişmesi ve yönetimi büyük ölçüde onun sayesinde mümkün olabilmiştir.

Bu sebeplerle IRU, başta BM ve DTÖ olmak üzere tüm çok önemli uluslararası kuruluşlar ile yakın bir çalışma ilişkisi içerisinde bulunmaktadır.

Türkiye’nin IRU’da Temsili

Türkiye’yi IRU’da aşağıdaki kuruluşlar temsil etmektedir:

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TIR Sistemi Ulusal Kefil Kuruluşu) Uluslararası Nakliyeciler Derneği (Sektör Temsilcisi) Tüm Otobüs İşletmecileri Derneği (Sektör Temsilcisi)