AVRUPA EKONOMİK KOMİSYONU (BM/AEK)

Uluslararası Ulaşım Anlaşmaları-Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Nedir?

BM/AEK, üye devletler arasında daha fazla ekonomik işbirliği yaratmak amacıyla 1947 yılında kurulmuştur. BM/AEK, Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ne bağlı olarak görev yapmaktadır.

Komiteler

BM/AEK, önceliklerine ve hedeflerine bağlı olarak aşağıdaki Komiteleri tesis etmiştir:

1. Çevre Politikaları Komitesi,

2. Kara Ulaştırma Komitesi,

3. Ticaret, Sanayi ve İşletmelerin Kalkınması Komitesi,

4. Kereste Komitesi,

5. İnsan Yerleşimleri Komitesi,

6. Sürdürülebilir Enerji Komitesi,

7. Avrupa İstatistikçiler Konferansı.

BM/AEK, genel olarak aşağıdaki faaliyetleri yerine getirmektedir:

Faaliyetler

– Politika analizleri,

– Sözleşmeler (Konvansiyonlar),

– Düzenlemeler ve Standartlar,

– Teknik Destek.

BM/AEK’nın yukarıdaki faaliyetlerine 70″ten f azla uluslararası meslek örgüt ve sair hükümet dışı kuruluş iştirak etm ek tedi r.

BM/AEK Kara Ulaştırma Komitesi

BM/AEK’nın bu organı, taşımacılık konularında hükümetlerarası bir platform oluşturmaktadır. Bu bağlamda Komite, taşımacılık ile ilgili olarak bir hükümetlerarası işbirliği çerçevesi oluşmasına hizmet etmekte ve taşımacılık konularında bir yandan güvenlik ve çevreye etki konularında diğer yandan uluslararası taşımacılığın kolaylaştırılması ve geliştirilmesi için hükümet çalışmalarının artmasını sağlamaktadır.

Tüm bu çalışmalar, Komite’ye bağlı olarak çalışan ve karayolu taşımacılığı, karayolu güvenliği, karayolu aracı yönetmelikleri, kombine taşımacılık, taşımacılığı etkileyen gümrük meseleleri ve tehlikeli yük taşımacılığı gibi konularda uzmanlaşmış olan yardımcı organlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Hükümetler tarafından yürütülmüş olan tüm bu çalışmalar sayesinde çok sayıda uluslararası anlaşma ve sözleşme hayata geçirilmiştir. Pek çoğu sürekli olarak güncellenmekte olan bu anlaşmalar ve sözleşmeler, taraf olan tüm Devletleri hukuki olarak bağlamakta ve ulusal yasalarının üzerinde yere sahip bulunmaktadır.

BM/AEK Kara Ulaştırma Komisyonu’nun Amaç ve Görevleri

(a) Üye Hükümetler arasında işbirliği ve istişare platformu teşkil etmek ve bilgi ve deneyimlerin teati

edilmesini sağlamak;

BM/AEK bölgesinde etkin, tutarlı, dengeli ve esnek bir ulaştırma sisteminin başarılması için üye

Hükümetlerin çalışmalarını koordine etmek;

(c) BM/AEK bölgesinde kara taşımacılığı ile ilgili belli başlı alanlarda teknik ve operasyonel düzenlemeler ve

standartlar geliştirilmesini sağlamak ve bu amaçla tavsiyelerde bulunmak;

(d) Sınır geçişi ile ilgili idari süreçlerin ve dokümantasyonun basitleştirilerek uyumlaştırılması için çalışmak;

(e) BM/AEK bölgesinde her moda uygun tutarlı bir uluslararası ulaştırma şebekesi tesis edilmesini sağlamak;

(f) Taşımacılığın çevre dostu ve sürdürülebilir olmasına çalışmak;

(g) Yukarıdaki maksatlarla uluslararası hukuki bağlayıcılığa sahip Anlaşmalar ve Sözleşmeler hazırlamak, bunları yürütmek ve gereken durumlarda revize etmek;

(h) BM/AEK ülkelerinin taleplerine istinaden çalıştaylar, eğitimler ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve bu sayede sözkonusu ülkelere yardımcı olmak ve tavsiyelerde bulunmak;

(i) Kara taşımacılığı, deniz taşımacılığı ve hava taşımacılığının birbiriyle kesiştiği alanlarda yaşanan sorunları incelemek;

(j) Faaliyetleri sırasında BM/AEK yardımcı kuruluşları, Avrupa Topluluğu, hükümetlerarası kuruluşlar (özellikle ECMT), bölgesel ekonomik işbirliği örgütleri, finansal kuruluşlar (IBRD, EIB, EBRD) ve Avrupa’da taşımacılık konusunda faal diğer hükümetler dışı kuruluşlar ile yakın işbirliği içerisinde bulunmak; bu sayede yapılan çalışmaların birbirini tekrar etmesinin önüne geçmek;

BM/AEK Anlaşmaları

Karayolu taşımacılığı ile ilgili en önemli BM/AEK anlaşmaları ve sözleşmeleri şunlardır:

1.Karayolu Ulaştırma Altyapısı

Uluslararası Ana Trafik Arterleri Avrupa Anlaşması (AGR), 1975

Önemli Uluslararası Kombine Taşımacılık Hatları ve Bunlara Bağlı Tesisler Hakkında Avrupa Anlaşması (AGTC), 1991

(AGR), BM/AEK bölgesinde tüm üye hükümetlerin uyumlu bir uluslararası karayolu şebekesi inşa etmesi ve geliştirmesi için gereken hukuki çerçeveyi sunmaktadır. Bugüne kadar bu Anlaşmaya 33 devlet taraf olmuştur.

(AGTC), uluslararası kombine taşımacılık altyapısının ve hizmetlerinin geliştirilmesi ve etkinliğinin arttırılması için gerekli hukuki çerçevesi sunmaktadır. Bugüne kadar bu Anlaşma’ya 23 devlet taraf olmuştur.

2. Karayolu Trafik Güvenliği

Karayolu Trafiği Hakkında Sözleşme, 1949

Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Hakkında Protokol, 1949

Karayolu Trafiği Hakkında Sözleşme, 1968

Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Hakkında Sözleşme, 1968

Karayolu Trafiği Hakkındaki 1968 Sözleşmesine Ek Avrupa Anlaşması, 1971

Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Hakkındaki 1968 Sözleşmesine Ek Avrupa Anlaşması, 1971

Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Hakkındaki 1968 Sözleşmesine Ek Avrupa Anlaşmalarına İlaveten Karayolu

İşaretlemeleri Hakkında Protokol, 1973

Sürücü Ehliyetlerinin Verilmesi ve Geçerliliğine Dair Asgari Şartlar Hakkında Anlaşma (APC), 1975

Yukarıdaki hükümetlerarası anlaşmalar, uluslararası karayolu trafiğinde etkinlik ve güvenliğin arttırılması için uluslararası kabul görmüş kurallar, standart motorlu araç güvenlik kıstasları, ortak karayolu işaret ve sinyallerini oluşturmak için gerekli hukuki çerçeveyi sunmaktadır.

3. Karayolu Taşıtları

Tekerlekli Taşıtlar ve Tekerlekli Taşıtlara Takılabilir Yahut Özerinde Kullanılabilir Ekipman ve Parçalar İçin Tek Tip Teknik Belgenin Kabulüne ve Bu Belgelere İstinaden Verilmiş Onayların Karşılıklı Kabulüne Dair Anlaşma, 1958

Tekerlekli Taşıtların Periyodik Teknik Kontrolü İçin Standart Koşulların Kabulü ve Bu Kontrollerin Karşılıklı Tanınmasına Dair Anlaşma, 1997

Tekerlekli Taşıtlar ve Tekerlekli Taşıtlara Takılabilir Yahut Özerinde Kullanılabilir Ekipman ve Parçalar İçin Küresel Teknik Kurallar Belirlenmesine Dair Anlaşma, 1998

4. Sınır Geçişlerinin Kolaylaştırılması

Özel Karayolu Taşıtlarının Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi, 1954 •Ticari Karayolu Taşıtlarının Geçici İthaline Dair Gümrük Sözleşmesi, 1956 •TIR Karnesi Kapsamında Eşyaların Uluslararası Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (TIR Sözleşmesi), 1975

Eşyaların Sınır Kontrollerinin Uyumlaştırılmasına Dair Uluslararası Sözleşme, 1982

Uluslararası Taşımacılıkta Kullanılan Havuz Konteynerlerinin Gümrüklerde İşlenmesine Dair Gümrük Sözleşmesi (Konteyner Havuzu Sözleşmesi), 1994

Bu uluslararası BM/AEK Sözleşmeleri, sınır geçişlerinde söz konusu olan gereksiz uygulamaların kaldırılması, vazgeçilmez işlemlerin uyumlaştırılması ve böylece uluslararası taşımacılığın kolaylaştırılması amacını taşımaktadır.

5. Tehlikeli Eşya Taşımacılığı

•Tehlikeli Eşyaların Karayolu ile Taşınmasına Dair Avrupa Anlaşması (ADR), 1957 «ADR Anlaşmasının 1(a), 14(1)ve 14(3) no’lu Maddelerini Değiştiren Protokol, 1998

6. Bozulabilir Gıdaların Taşınması

Bozulabilir Gıdaların Uluslararası Taşınması ve Bu Taşımalarda Kullanılacak Özel Ekipman Hakkında Anlaşma (ATP), 1970

7. Taşıma Operasyonları

Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına Dair Avrupa Anlaşması (AETR), 1970

Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR), 1956 Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) Protokolü, 1978