Grev Nedir?

İş Hukuku

4.218

Grevin Tanımı ve Unsurları Nedir?

Grev Nedir? İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla aralarında anlaşarak veya bir işçi sendikası kuruluşunun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına grev denir. Bir işçi hareketinin grev olarak nitelendirilebilmesi için bazı unsurların o harekette mutlaka bulunması gerekmektedir.

Grevin Unsurları;

Grevin ancak işçiler tarafından yapılması
Grev yapacak işçilerin işi bırakmaları
Grev yapmak için işçilerin önceden aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun kararına uyarak harekete geçmiş bulunmaları
Greve ancak belirli bir amaç için başvurulmuş olması gerekmektedir.

NOT:Anayasanın 54 üncü maddesine göre; Grev hakkı ve lokavt iyi niyet kurallarına aykırı tarzda, toplum zararına ve milli serveti tahrip edecek şekilde kullanılamaz.

İşçiler neden greve gider?: Özetle hakkını aramak için diyebiliriz.

İlk Genel Grev Ne zaman Görülmüştür?: İlk genel direniş Milattan Önce 494-287’de antik Roma’da görüldü.

İlk Örgütlü Genel Grev Ne zaman Olmuştur?: 19 uncu yüzyılın ikinci çeyreğinde Büyük Britanya’ da yapıldı. Yaklaşık 10.000 işçinin imzalı hak ve özgürlükler bildirgesi, mecliste kabul edilmeyince, İngiltere’ de 500.000 işçiyi kapsayan bir genel grev başladı. Bu grevin sonucunda işçiler 10 saatlik çalışma hakkı ile maaşlarına zam yaptırmayı kabul ettirdiler.

Grev Türleri: Siyasi , Dayanışma , Yavaşlatma , Genel , İhtar ve Oturma grevleri

Grev Yasakları: Geçici ve Sürekli Kapsamlar

Grev hakkı, anayasa ve kanunlarla güvence altına alınmış olmakla birlikte, kamu düzeni ve hayati hizmetlerin sürdürülebilirliği açısından bazı durumlarda kısıtlanabilir. Bu kapsamda grev yasakları geçici ve sürekli olmak üzere iki başlık altında incelenir.

Geçici Grev Yasaklarının Uygulandığı Durumlar

Aşağıdaki tabloda, olağanüstü şartlarda grev hakkının geçici olarak sınırlandığı durumlar özetlenmiştir:

Geçici Grev Yasağı Nedeni	Açıklama
Doğal Afet veya Büyük Felaketler	Sel, deprem, yangın gibi olaylar toplum yaşamını ciddi şekilde etkiliyorsa grev yasaktır.
Sefer Halindeki Ulaşım Araçları	Deniz, hava, kara ve demiryolu araçları seferdeyken bu araçlarda grev uygulanamaz.
Sıkıyönetim veya Olağanüstü Hal Durumu	Ulusal güvenliğin tehdit altında olduğu dönemlerde grev hakkı geçici olarak askıya alınır.

Sürekli Grev Yasağı Olan İş ve İşyerleri

Bazı sektörler, hayati önem taşıdıkları gerekçesiyle grev hakkının tamamen dışında tutulmuştur. Aşağıdaki tablo, bu alanları kapsamaktadır:

Sürekli Grev Yasağı Olan Alanlar	Gerekçe / Kapsam
Can ve Mal Kurtarma Hizmetleri	Afetlerde ve acil durumlarda müdahale gerektiren işler
Cenaze ve Mezarlık Hizmetleri	Kamu sağlığı ve toplumsal düzen açısından kesintisiz sürmesi gereken hizmetler
İtfaiye Hizmetleri	Yangınla mücadele gibi acil müdahale gerektiren alanlar
Hastaneler	Sağlık hizmetlerinin aksaması hayati risk oluşturduğu için grev yasaktır
TSK, Jandarma ve Sahil Güvenlik İşletmeleri	Milli güvenlik kapsamında doğrudan işletilen askeri işyerleri
Altyapı ve Enerji Hizmetleri	Elektrik, doğalgaz, petrol ve petrokimya üretim/dağıtım gibi temel hizmetler
Şehir Şebeke Suyu Hizmetleri	Toplum sağlığı için hayati öneme sahip kesintisiz su temini