İş Sözleşmesi

İş Sözleşmesi Nedir?

4857 sayılı İş Kanununa göre; işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir (m.2). Söz konusu iş ilişkisine dayanan ve tarafların ortak iradeleri sonucu ortaya çıkan hukuki bağ ise “iş sözleşmesi” olarak nitelenebilir. İş sözleşmesinin üç unsuru bulunmaktadır;

Hizmet Unsuru: İş sözleşmesinin gereği işçi edim olarak iş sözleşmesinde insan emeğinden kaynaklanan fikri veya bedeni faaliyete dayalı bir iş görme borcu söz konusudur. İş veya hizmet insan emeğinden kaynaklanan ekonomik bir faaliyettir. Hizmet borcunda olumlu, aktif bir hareket, davranış tarzı söz konusudur, iş sözleşmesinde hizmet unsurunu işçi bizzat kendisi yerine getirmek zorundadır.

Ücret Unsuru: Ücret işverenin iş sözleşmesi ile taahhüt ettiği en önemli borcudur. Borçlar Kanununa göre “işin niteliğine göre o hizmet ancak ücret karşılığında yapılabilirse iş sözleşmesi inikat etmiş (kurulmuş) sayılır” İş sözleşmesinin hukuken geçerlilik şartı bir ücretin belirlenmiş olmasıdır.

Bağımlılık Unsuru: İşçi işi görürken bir şekilde işverenin gözetim ve denetimi altındadır, iş sözleşmesini, konusu insan faaliyeti olan diğer sözleşmelerden (vekalet sözleşmesi, eser sözleşmesi vb.) ayıran en önemli unsur bağımlılık unsurudur.

İş Sözleşmesinin Çeşitleri

Sürekli ve Süreksiz iş Sözleşmeleri: İş sözleşmeleri açısından yapılan sürekli-süreksiz iş sözleşmesi ayırımı, “sürekli iş”, “süreksiz iş” temeline dayanmaktadır. İş Kanununa göre, nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla süren işlere sürekli iş denir.

Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi: Süreli-belirsiz süreli iş sözleşmelerinde tarafların karşılıklı olarak iş sözleşmesinin devamı için bir süre kararlaştırıp kararlaştırmadıklarına bakılmaktadır.

Tam Süreli-Kısmi Süreli İş sözleşmesi: Tam süreli iş sözleşmeleri, çalışma hayatında yaygın şekilde, kanunen belirlenmiş haftalık ve günlük çalışma sürelerini kapsayan sözleşmelerdir. Kısmi süreli iş sözleşmesinde haftalık iş süresi, o işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın 2/3 oranından fazla olamaz.

Takım Sözleşmesi

İş Kanunu 16. maddesinde takım sözleşmesini “Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen, bu işçilerden birinin takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denir” şeklinde tanımlamıştır,